معمولاً در دادگاه‌ها شاهدان عینی به سود یا زیان طرف گواهی می‌دهند، و پس از طی مراحلی، حكم دادگاه صادر می‌شود، بر این اساس نیز در روز رستاخیز شاهدانی بر جرائم اعمال انسان‌های گنهكار گواهی می‌دهند.
قرآن نیز روز رستاخیز را محكمه الهی و روزی كه شاهدان به پا می‌خیزند معرفی كرده است چنان كه می‌فرماید:
«یَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهادُ»[1]
و در آیه دیگر مضمون شهادت آنان را بیان كرده می‌فرماید: «یُعْرَضُونَ عَلى رَبِّهِمْ وَ یَقُولُ الْأَشْهادُ هؤُلاءِ الَّذِینَ كَذَبُوا عَلى رَبِّهِمْ»[2]
مجرمان بر پروردگار خود عرضه می‌شوند و گواهان می‌گویند آنان كسانی هستند كه به پروردگار خود دروغ گفتند.
گواهان روز رستاخیز به دو گروه تقسیم می‌شوند:
1ـ شاهدان عینی خارجی (خدا و پیامبران و...).
2ـ گواهان داخلی (اعضاء بدن مجرم).
در این جا می‌توان از نوع دیگر از شهادت نیز نام برد هر چند خود بحث جداگانه‌ای دارد و آن مسأله تجسم اعمال است.
مقصود از «تجسم اعمال» این است كه اعمال انسان اعم از نیك و بد در سرای دیگر جلوه خاصی دارند، افعال نیك انسان به صورت موجودات زیبا و دلنشین خود را نشان می‌دهند و گناهان انسان به صورت موجودات مهیب و كریه مجسم شده و در حالی كه خود یك نوع كیفر برای مجرم به شمار می‌روند، بر جرائم او نیز گواهی می‌دهند.
نخست به تبیین شاهان خارجی می‌پردازیم كه در آیات قرآنی به آنها اشاره شده است.
1ـ خداوند بزرگ
نخستین شاهد بر كردارهای انسان‌های خدای بزرگ است، كه چیزی بر او در جهان پنهان نیست چنان كه می‌فرماید:
«لِمَ تَكْفُرُونَ بِآیاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ شَهِیدٌ عَلى ما تَعْمَلُونَ»[3]
چرا نسبت به آیات الهی كفر می‌ورزید با آن كه خدا بر اعمال شما شاهد و گواه است. و در آیه‌ی دیگر می‌فرماید:
«إِنَّ اللَّهَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَهِ إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ»[4]
خداوند روز رستاخیز میان آنان داوری می‌كند، خدا بر همه چیز شاهد و گواه است.
و در آیه دیگر می‌فرماید:
«فَإِلَیْنا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ اللَّهُ شَهِیدٌ عَلى ما یَفْعَلُونَ»[5]
به سوی ما است بازگشت آنان، آنگاه خدا بر آنچه انجام می‌دهند، شهید و گواه می‌باشد.
منبع:وب سایت اندیشه قم
شاهدان روز قیامت از منظر قران کریم